Moción en relación coa creación dun Plan para reducir a fenda dixital e de aprendizaxe

EXPOSICIÓN DE MOTIVOS

O confinamento por COVID19 e a pechadura de escolas puxo a proba a capacidade de resposta do noso sistema educativo. Trátase dunha situación excepcional e mundial que afecta a máis de 1.370 millóns de alumnos segundo a Unesco. En España, a pechadura de escolas e o confinamento de millóns de alumnos e alumnas nos seus fogares esíxenos unha resposta compartida entre o Estado e as Comunidades Autónomas para manter en funcionamento o servizo público educativo en igualdade de oportunidades para todo o noso alumnado.

O sistema educativo ten o deber e a necesidade de garantir a igualdade de oportunidades de todo o alumnado, así como a equidade e a calidade educativa e facer así efectiva a posibilidade de que cada alumno ou alumna desenvolva o máximo das súas potencialidades.

A fenda dixital de acceso entre a infancia e adolescencia vulnerable é unha realidade, o 14% dos fogares con menores non teñen ordenador ou portátil, esa cifra elévase ata alcanzar o 30% en fogares de familias pobres. O 5,3% de fogares con menores non contan con internet, elevándose ao 13,6% nos fogares con menos recursos (Fonte: ECV-2018). A fenda dixital, convértese en fenda social, limitando a aprendizaxe do noso alumnado e xerando que a tecnoloxía sexa un elemento de exclusión e non de inclusión social.

Doutra banda, ademais da  fenda dixital de acceso, está tamén a fenda de aprendizaxe, a cal provoca perda cognitiva e atraso que se acumula: a evidencia experta mostra que os períodos prolongados de "desconexión escolar", como poden ser as vacacións de verán, xeran unha perda de coñecementos e aprendizaxes que agrava a fenda cognitiva entre alumnado favorecido e alumnado socialmente desfavorecido (Berliner, 2009; Alexander et a o., 2007).

A alfabetización dixital convértese así en elemento imprescindible para reducir a fenda dixital, social e de aprendizaxe como un "sofisticado repertorio de competencias que impregnan o lugar de traballo, a comunidade e a vida social, entre as que se inclúen as habilidades necesarias para manexar a información e a capacidade de avaliar a relevancia e a fiabilidade dos que se busca en internet" (MECD e a OCDE, 2003, 80).

Doutra banda, a fenda dixital e de aprendizaxe acrecéntase para o alumnado con necesidades específicas de apoio educativo, de forma que á segregación que sofren as persoas polas súas condicións persoais, incorpórase a discriminación introducida pola tecnoloxía, xa que logo estamos na obrigación de darlles unha resposta o máis personalizada posible, respondendo ás súas necesidades e dotándolles de todos os medios necesarios para que poidan aprender en igualdade de condicións que o resto do alumnado, garantindo así a equidade e a calidade do sistema educativo español.

A) Aprobar un Plan para reducir a fenda dixital e de aprendizaxe, no marco das súas competencias autonómicas, que axude a superar as desigualdades existentes garantindo a equidade e calidade do noso sistema educativo, asegurando a continuidade educativa a distancia do noso alumnado para que siga aprendendo nas mellores condicións posibles.

Concretamente, devandito Plan deberá incluír:

4. Traballar en colaboración co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital para que o Programa de Extensión da Banda Ancha de Nova Xeración (PEGA-NGA) que prevé axudas para as zonas onde non hai cobertura se implemente canto antes propiciando que o 100% da poboación en España teña acceso a internet.
5. Coordinar actuacións para reducir a fenda dixital e de aprendizaxe co obxectivo de:

A fenda dixital pode ser definida en termos da desigualdade de posibilidades que existen para acceder á información, ao coñecemento e a educación mediante o uso das TIC, sendo en consecuencia estas persoas marxinadas das posibilidades de comunicación, formación, impulso económico, etc., que a rede permite (Cabero, 2004).

Pero esa fenda dixital de aprendizaxe no fogar é debida en moitos casos ás desigualdades culturais existentes de apoios e recursos familiares. De nada serve que consigamos que toda a poboación estea conectada si non a capacitamos para a utilización e interacción coas TICs pois estas son xa ferramentas básicas de intercambio de información e de formación no século actual.

Así mesmo, a situación que estamos enfrontando esixe pensar e prever para o futuro, deseñar protocolos para que nun hipotético futuro o noso sistema estea preparado para abordar unha pandemia ou calquera outra circunstancia que esixa a pechadura física dos centros educativos.

Polo tanto, por todo o sinalado anteriormente, o Concello de Arteixo insta á Xunta de Galicia a:

Aprobar un Plan para reducir a fenda dixital e de aprendizaxe, no marco das súas competencias autonómicas, que axude a superar as desigualdades existentes garantindo a equidade e calidade do noso sistema educativo, asegurando a continuidade educativa a distancia do noso alumnado para que siga aprendendo nas mellores condicións posibles.

Concretamente, devandito Plan deberá incluír:

1. O impulso dun grupo de traballo que analice a situación actual en relación coa fenda dixital e de aprendizaxe que existe nos centros educativos da Comunidade autónoma.

2. O deseño e posta en marcha, atendendo ao seu respectivo nivel competencial, de programas de radio e/ou dunha TV educativa con canles en aberto que ofrezan unha formación adecuada ás distintas etapas educativas para zonas sen Internet ou sen televisión por cable, dando cobertura así ao alumnado sen ordenador nin conexión.

3. Propostas de acordos coas empresas de telecomunicacións, así como educativas e a UNED para eliminar ou reducir ao máximo o custo de acceso aos recursos educativos online que potencien a utilización de plataformas, a escola virtual a distancia, como vías para que o alumnado poida avanzar ao seu propio ritmo de aprendizaxe.

4. Traballar en colaboración co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital para que o Programa de Extensión da Banda Ancha de Nova Xeración (PEGA-NGA) que prevé axudas para as zonas onde non hai cobertura se implemente canto antes propiciando que o 100% da poboación en España teña acceso a internet.

5. Coordinar actuacións para reducir a fenda dixital e de aprendizaxe co obxectivo de:

a)  Adoptar as medidas necesarias para que o alumnado que o necesite acceda a axudas específicas que lle permitan obter un dispositivo persoal con conexión á rede que poida utilizar no seu fogar para o seu proceso de aprendizaxe.

b) Poñer en marcha un plan especial de formación para os docentes en capacitación TIC sobre metodoloxías de ensinos activos a través de ferramentas de aprendizaxe a distancia.

c)  Poñer en marcha acciones de formación dirixidas ás familias e outros axentes da comunidade educativa co obxectivo de formarlles en competencia dixital e ser máis eficaces no uso das TIC,e así servir de apoio na aprendizaxe dos seus fillos e fillas.

d) Contribuír a activar redes de voluntariado educativo: non presencial, vía telemática ou telefónica. Consistiría en prestar axuda e asesorar ás familias co fin de axudar para afrontar retos didácticos específicos: idiomas, matemáticas, ciencias, hábitos, etc.

e)  Capacitar dixitalmente e potenciar a acción de todos os servizos educativos de apoio (orientación, educación especial, psicopedagogos, logopedas, outros técnicos, servizos sociais ...) en contacto e a disposición do centro/zona escolar e de todo o alumnado con necesidades específicas de apoio educativo.

f)   Elaborar un protocolo de actuacións educativas ante calquera posible suspensión da actividade presencial e por motivos de excepcionalidade, alarma ou urxencia.